.हिरमुसुन परतलो.. कितीही नाही म्हणलं तरी मला वाघ पहायचा होताच हे
मला स्पष्ट जाणवलं होतं..माझे डोळे जागोजागी काळे-पिवळे पट्टे शोधत
होते..कान आजुबाजुच्या आवांजाचा वेध घेत होते..जीवच सगळा त्या वाघात गुंतुन
गेला होता..कान्हाच हेच एक फार वाईट आहे..जिकडे तिकडे फक्त वाघाचीच
चर्चा..वाघाचा गंध कान्हाच्या हवेत मिसळलाय..कान्हाच्या शांततेमध्ये त्याचा
धाक आहे..लोकांच्या कुजबुजीमधुन त्याचं गुरुगुरणं ऐकु येतं...
...इतकी दगदग..शाररिक आणि मानसिक..सगळेच दमुन गेले होते..हॉटेलवर परत येऊन आधी जेवणावर तुटुन पडले आणि मग मेल्या सारखे झोपुन गेले..तो दिवस असाच आळसावलेला..गप्पा टप्पा करत घालवला..
दुसर्या दिवशी पहाटेच सगळे सफारीला निघुन गेले..आजची सफारी कान्हा ह्या प्रिमियम झोनची होती..त्यातही एक वाघीण तिथे कुरणांच्या आजुबाजुला फिरतेय असं कळालं होतं..पुन्हा सगळे आशाबद्ध वाघाच्या मागे जंगलात ओढले गेले..
मी आणि नवरा वाट पहात बसलो..जस जशी त्यांची परत यायची वेळ झाली तसं तसं मला अस्वस्थ वाटायला लागलं.. शेवटी अगदीच वेळ जाईना म्हणुन अंघोळीला गेले..आणि तितक्यात सगळे ओरडत ओरडत आले.."वाघ दिसला..वाघ दिसला"...माझ्या पोटात उगाचच खड्डा पडला..
"अरे वा..चला आम्हाला नाही, पण तुम्हाला तरी दिसला..बरं झालं".. मी ही बाथरुम मधुन ओरडले
मी असं बोलले खरं..पण आतुन मला खुप वाईट वाटत होत..मागचा एक महिना मी उठता बसता कान्हाचा विचार केला होता..कुठे तरी अशी भाबडी आशा होती की मी एवढं केलं सगळ्यांसाठी..धावपळ करुन..मला वाघ दिसणार..नव्हे दिसलाच पाहिजे. जणु काही मी माझ्या कष्टाची किंमत मागत होते..! खर तर मला एकच सफारी करायला मिळणार होती हे मलाही माहित होतं..त्यामुळे त्यात जर मला वाघ दिसला नाही तर मग दुसर्या सफारीत बाकीच्यांना वाघ दिसला काय किंवा नाही काय.. मला काय फरक पडत होता? पण तरीही.. मी बाथरुममध्ये बसुन होते.. आणि माझ्या डोळ्यातुन घळघळ पाणी वहात होतं...
माझं मलाही कळेना की मला कशाचं नक्की एवढं वाईट वाटतय..मला आजही ते काळालं नाहीये..पण मी खुप खुप रडले हे मात्र खरं..
बराच वेळानी बाहेर आले..बाकीच्यांवर फणफण करुन घेतली. जणु काही मला वाघ दिसला नाही आणि त्यांना दिसला हा त्यांचा दोष होता..माझे सुजलेले डोळे पाहुन दादा कसल्या तरी इराद्याने हॉटेलच्या मॅनेजरकडे गेला..इकडे माझं हिडीस फिडीस करणं चालुच होतं..तेवढ्यात पाहिलं..ज्या नवर्याला वाघ दिसावा म्हणुन मी इतकी मरमर केली, तो आनंदात अबीर सोबत खेळत होता.. त्यानी माझ्याकडे एकदा "ही बै डोक्यावर पडलीये का?" असं कटाक्ष टाक्ला आणि पुन्हा बागडत निघुन गेला..तो आनंदात होता..आणि त्याच्या आनंदासाठी त्याला "वाघ" दिसण्याची गरज नव्हतीच..तो त्या वातावरणातच आनंदात होता.. मीच उगाच वाघ दिसण्याला एवढं महत्व देत होते..
लाज वाटली एकदम स्वतःची.. मला नाही दिसला आणि इतरांना दिसला म्हणुन इतका त्रागा केला मी??? डोक्यात आलेले सगळे फालतु, स्वार्थी, वेडसर विचार झटकले.. बहीणीला म्हणलं चला.. आता येउ द्या सविस्तर ष्टोरी..
तर झालं असं.. की सकाळी ६ - ६.३० च्या सुमारास आमचं भ्रमण मंडळ जंगलात घुसलं.. काल प्रमाणेच प्रसन्न वातावरण.. सगळे खुश.. आज गाईड म्हणुन एक तिथलीच गावातील रहिवासी तरुण मुलगी सोबत होती.. ती मात्र अगदीच शांत.. कालचा गाईड आम्हाला बरीच माहिती देत होता.. पण ही मात्र विचारुनही फारशी बोलत नव्हती.. "आज काय वाघ दिसत नाही" अशी समजुन करुन घेउन लोक सिन्सिअरली जंगल पाहु लागले.. गाडी मुक्की झोन मधुन कान्हा झोन मध्ये शिरली..मुख्य रस्त्यावर एका ठिकाणी हरणांचा कळप उभा होता..

त्यांचे फोटो काढु म्हणुन गाडी थांबवली.. तर ते अचानक पळत सुटले..
"बाघ..." ती तरूण मुलगी अत्यंत सावधपणे बोलली...
मगाशी बाकीच्यांना नुसती हरणं दिसली होती..पण ह्या गावकरी पोरीनी हरणांच्या चेहर्यावरची भीती बरोब्बर टिपली होती..
आता वातावरण बदलेलं सगळ्यांनाच जाणवलं.. माकडांचे चित्कार ऐकु येऊ लागले..पक्ष्यांचा किलबिलाट आता मंजुळ न वाटता भेदरलेला वाटत होता..
एवढ्यात वाघ दबक्या पावलानी येताना दिसला..आता मात्र सगळ्यांचेच श्वास रोखले गेले..

अर्थातच तो त्या हरणांसाठी दबा धरुन बसला होता.. अचानक आमची गाडी आल्याने हरणं पळुन गेली.. पण हरणांच्या डोळ्याच्या तेवढ्या पुसटश्या झलकी मध्येही त्या पोरीला वाघाचं अस्तित्व जाणवलं होतं..
"ती बच्ची आहे वाघाची.." गाईड पुटपुटली..
इतका वेळ भान हरपुन वाघाला पहात असणार्या मंडळींना आपल्या कडे कॅमेरे आहेत ह्याची आठवण झाली..आणि सेटींग्स वगैरे चा विचार न करता जोरदार क्लिकक्लिकाट सुरू झाला..
अजुन दोन मिनिटानी जर गाडी तिथे आली असती तर कदाचित त्या वाघिणीनं एका तरी हरणाला पकडलं असतच..

पण गाडीच्या असण्याने हरणं आधीच थोडे सावध होते..तिच्या पंजात सापडायच्या आधीच ते पळुन गेले..एक वाघाचं पिल्लु फिरत होतं तर सगळ्या जंगलानी श्वास रोखला होता..हरणं तर पळुन गेली..पण लोक्स मात्र तिथेच थिजुन हे सगळं पहात होते..
हरणांच्या दिशेनी जाऊन वाघीण बराच वेळ फिरत राहिली..पण शेवटी मागे फिरली..

इकडे तिकडे घोटाळुन अचानक रस्त्यात येऊन बसली..

आणि मध्येच डोळे रोखुन गाडीकडे पाहु लागली.. तेव्हा सगळ्यांची ट्युब पेटली.. भुकेली वाघीण.. सावज निसटलं.. कुणामुळे? समोर ६-८ घाबरलेली माणसं दिसतायत ना..त्यांच्यामुळे.. खावं का ह्यांनाच?!

तेवढ्यात पलीकडुनही एक गाडी आली.. त्यांनी मात्र जंगलाचे नियम धाब्यावर बसवुन गाडी वाघिणीच्या जास्तीत जास्त जवळ नेण्याचा प्रय्त्न चालवला.. एकट्या माणसाला क्षणार्धात फाडुन त्याचा खेळ संपवु शकणार्या वाघिणीला बघायला माणसांनी खेळ सुरु केला.. वाघ जीपच्या धुडाला घाबरतो.. म्हणुनच कधी हल्ला करत नाही.. हे तर पिल्लु होतं.. ते ही भेदरलं.. मागे मागे सरकु लागलं..
असं म्हणतात की ह्या जंगलात फार फार पुर्वी जेव्हा खुप वाघ होते तेव्हा राजे रजवाड्यांनी हजारोंनी वाघ मारले आहेत.. जंगलात चारी बाजुंनी जोर जोरात आवाज करायचे.. रान उठवुन द्यायचं.. आणि भेदरलेल्या वाघाला मधोमध पकडुन मग हे वीर त्याची शिकार करायचे.. किती ते शौर्य..
एक असा शिकारी होता म्हणे की तो आपल्या पत्नीला झाडाला बांधुन ठेवायचा आणि स्वत: वर मचाण बांधुन बसायचा..
तिच्या वासानी जेव्हा वाघ यायचा तेव्हा तो एका बाणात त्याची शिकार करायचा. एकदा त्याचा निशाणा हुकला. आणि वाघानी बायको वर हल्ला केला.. तेव्हा शिकारी खाली उतरुन वाघाशी लढला आणि त्यानी वाघाला मारलं.. पण त्यात तो ही गेला.. पत्नीही गेली..
खेळ.. खेळ मांडुन ठेवलाय माणसानी सगळा..
इथेही ती वाघिण माणसांच्या खेळाला घाबरुन मागे फिरली.. आणि मग आली तशी निघुनही गेली..

..गोष्ट संपली.. माझे डोळे विस्फारलेले होते.. एवढ्या वेळात तिच्या डोळ्यातली जरब.. सावधपणा.. ते अगदी भेदरणं... काय काय पहायला मिळालं मंडळींना.. भाग्यवान.. पुढे सफारीत काय केलं..काय पाहिलं..हे प्रश्न अर्थातच गौण होते.. हे सगळं आपल्याला का नाही अनुभवता आलं ह्या बद्दल परत थोडा चडफडाट झाला..उद्याचं सफारीच तिकीट मिळणं दिवाळीमुळे अशक्य होतं.. चिडचिड झालीच.. पण आता काय उपयोग असं वाटत होतं तोच दादा आला..
"अजुनही एक चान्स आहे वाघ बघण्याचा...शक्यता कमी आहे.. पण तरीही.. दिसुही शकतो.."
माझ्या डोक्यात परत एकदा वाघाचं गुरुगुरणं बॅक्ग्राऊंड म्युझिक सारखं सुरु झालं..
"कुठे???" मी किंचाळले..
"इथुन भोरमदेव कडे जातानाच्या रस्त्यावर...आणि आपण तिथे जायचचं.. तुला वाघ दाखवायचाच.."
इतका वेळ सोडुन दिलेल्या आशा परत पल्लवीत झाल्या..शांत झालेली डोक्यातली चक्रं परत फिरु लागली.. आणि एकच सवाल परत घुमु लागला..
"दिसेल का?"......
तळटिप:- ह्या लेखातील सर्व फोटो माझी बहीण, दादा आणि वहिनी ह्यांनी काढलेले आहेत. माझ्या कडे असलेले फोटो मी इथे वापरले आहेत. जर अजुनही चांगले फोटो सापडले तर जरुर टाकेन.
...इतकी दगदग..शाररिक आणि मानसिक..सगळेच दमुन गेले होते..हॉटेलवर परत येऊन आधी जेवणावर तुटुन पडले आणि मग मेल्या सारखे झोपुन गेले..तो दिवस असाच आळसावलेला..गप्पा टप्पा करत घालवला..
दुसर्या दिवशी पहाटेच सगळे सफारीला निघुन गेले..आजची सफारी कान्हा ह्या प्रिमियम झोनची होती..त्यातही एक वाघीण तिथे कुरणांच्या आजुबाजुला फिरतेय असं कळालं होतं..पुन्हा सगळे आशाबद्ध वाघाच्या मागे जंगलात ओढले गेले..
मी आणि नवरा वाट पहात बसलो..जस जशी त्यांची परत यायची वेळ झाली तसं तसं मला अस्वस्थ वाटायला लागलं.. शेवटी अगदीच वेळ जाईना म्हणुन अंघोळीला गेले..आणि तितक्यात सगळे ओरडत ओरडत आले.."वाघ दिसला..वाघ दिसला"...माझ्या पोटात उगाचच खड्डा पडला..
"अरे वा..चला आम्हाला नाही, पण तुम्हाला तरी दिसला..बरं झालं".. मी ही बाथरुम मधुन ओरडले
मी असं बोलले खरं..पण आतुन मला खुप वाईट वाटत होत..मागचा एक महिना मी उठता बसता कान्हाचा विचार केला होता..कुठे तरी अशी भाबडी आशा होती की मी एवढं केलं सगळ्यांसाठी..धावपळ करुन..मला वाघ दिसणार..नव्हे दिसलाच पाहिजे. जणु काही मी माझ्या कष्टाची किंमत मागत होते..! खर तर मला एकच सफारी करायला मिळणार होती हे मलाही माहित होतं..त्यामुळे त्यात जर मला वाघ दिसला नाही तर मग दुसर्या सफारीत बाकीच्यांना वाघ दिसला काय किंवा नाही काय.. मला काय फरक पडत होता? पण तरीही.. मी बाथरुममध्ये बसुन होते.. आणि माझ्या डोळ्यातुन घळघळ पाणी वहात होतं...
माझं मलाही कळेना की मला कशाचं नक्की एवढं वाईट वाटतय..मला आजही ते काळालं नाहीये..पण मी खुप खुप रडले हे मात्र खरं..
बराच वेळानी बाहेर आले..बाकीच्यांवर फणफण करुन घेतली. जणु काही मला वाघ दिसला नाही आणि त्यांना दिसला हा त्यांचा दोष होता..माझे सुजलेले डोळे पाहुन दादा कसल्या तरी इराद्याने हॉटेलच्या मॅनेजरकडे गेला..इकडे माझं हिडीस फिडीस करणं चालुच होतं..तेवढ्यात पाहिलं..ज्या नवर्याला वाघ दिसावा म्हणुन मी इतकी मरमर केली, तो आनंदात अबीर सोबत खेळत होता.. त्यानी माझ्याकडे एकदा "ही बै डोक्यावर पडलीये का?" असं कटाक्ष टाक्ला आणि पुन्हा बागडत निघुन गेला..तो आनंदात होता..आणि त्याच्या आनंदासाठी त्याला "वाघ" दिसण्याची गरज नव्हतीच..तो त्या वातावरणातच आनंदात होता.. मीच उगाच वाघ दिसण्याला एवढं महत्व देत होते..
लाज वाटली एकदम स्वतःची.. मला नाही दिसला आणि इतरांना दिसला म्हणुन इतका त्रागा केला मी??? डोक्यात आलेले सगळे फालतु, स्वार्थी, वेडसर विचार झटकले.. बहीणीला म्हणलं चला.. आता येउ द्या सविस्तर ष्टोरी..
तर झालं असं.. की सकाळी ६ - ६.३० च्या सुमारास आमचं भ्रमण मंडळ जंगलात घुसलं.. काल प्रमाणेच प्रसन्न वातावरण.. सगळे खुश.. आज गाईड म्हणुन एक तिथलीच गावातील रहिवासी तरुण मुलगी सोबत होती.. ती मात्र अगदीच शांत.. कालचा गाईड आम्हाला बरीच माहिती देत होता.. पण ही मात्र विचारुनही फारशी बोलत नव्हती.. "आज काय वाघ दिसत नाही" अशी समजुन करुन घेउन लोक सिन्सिअरली जंगल पाहु लागले.. गाडी मुक्की झोन मधुन कान्हा झोन मध्ये शिरली..मुख्य रस्त्यावर एका ठिकाणी हरणांचा कळप उभा होता..
त्यांचे फोटो काढु म्हणुन गाडी थांबवली.. तर ते अचानक पळत सुटले..
"बाघ..." ती तरूण मुलगी अत्यंत सावधपणे बोलली...
मगाशी बाकीच्यांना नुसती हरणं दिसली होती..पण ह्या गावकरी पोरीनी हरणांच्या चेहर्यावरची भीती बरोब्बर टिपली होती..
आता वातावरण बदलेलं सगळ्यांनाच जाणवलं.. माकडांचे चित्कार ऐकु येऊ लागले..पक्ष्यांचा किलबिलाट आता मंजुळ न वाटता भेदरलेला वाटत होता..
एवढ्यात वाघ दबक्या पावलानी येताना दिसला..आता मात्र सगळ्यांचेच श्वास रोखले गेले..
अर्थातच तो त्या हरणांसाठी दबा धरुन बसला होता.. अचानक आमची गाडी आल्याने हरणं पळुन गेली.. पण हरणांच्या डोळ्याच्या तेवढ्या पुसटश्या झलकी मध्येही त्या पोरीला वाघाचं अस्तित्व जाणवलं होतं..
"ती बच्ची आहे वाघाची.." गाईड पुटपुटली..
इतका वेळ भान हरपुन वाघाला पहात असणार्या मंडळींना आपल्या कडे कॅमेरे आहेत ह्याची आठवण झाली..आणि सेटींग्स वगैरे चा विचार न करता जोरदार क्लिकक्लिकाट सुरू झाला..
अजुन दोन मिनिटानी जर गाडी तिथे आली असती तर कदाचित त्या वाघिणीनं एका तरी हरणाला पकडलं असतच..
पण गाडीच्या असण्याने हरणं आधीच थोडे सावध होते..तिच्या पंजात सापडायच्या आधीच ते पळुन गेले..एक वाघाचं पिल्लु फिरत होतं तर सगळ्या जंगलानी श्वास रोखला होता..हरणं तर पळुन गेली..पण लोक्स मात्र तिथेच थिजुन हे सगळं पहात होते..
हरणांच्या दिशेनी जाऊन वाघीण बराच वेळ फिरत राहिली..पण शेवटी मागे फिरली..
इकडे तिकडे घोटाळुन अचानक रस्त्यात येऊन बसली..

आणि मध्येच डोळे रोखुन गाडीकडे पाहु लागली.. तेव्हा सगळ्यांची ट्युब पेटली.. भुकेली वाघीण.. सावज निसटलं.. कुणामुळे? समोर ६-८ घाबरलेली माणसं दिसतायत ना..त्यांच्यामुळे.. खावं का ह्यांनाच?!

तेवढ्यात पलीकडुनही एक गाडी आली.. त्यांनी मात्र जंगलाचे नियम धाब्यावर बसवुन गाडी वाघिणीच्या जास्तीत जास्त जवळ नेण्याचा प्रय्त्न चालवला.. एकट्या माणसाला क्षणार्धात फाडुन त्याचा खेळ संपवु शकणार्या वाघिणीला बघायला माणसांनी खेळ सुरु केला.. वाघ जीपच्या धुडाला घाबरतो.. म्हणुनच कधी हल्ला करत नाही.. हे तर पिल्लु होतं.. ते ही भेदरलं.. मागे मागे सरकु लागलं..
असं म्हणतात की ह्या जंगलात फार फार पुर्वी जेव्हा खुप वाघ होते तेव्हा राजे रजवाड्यांनी हजारोंनी वाघ मारले आहेत.. जंगलात चारी बाजुंनी जोर जोरात आवाज करायचे.. रान उठवुन द्यायचं.. आणि भेदरलेल्या वाघाला मधोमध पकडुन मग हे वीर त्याची शिकार करायचे.. किती ते शौर्य..
एक असा शिकारी होता म्हणे की तो आपल्या पत्नीला झाडाला बांधुन ठेवायचा आणि स्वत: वर मचाण बांधुन बसायचा..
तिच्या वासानी जेव्हा वाघ यायचा तेव्हा तो एका बाणात त्याची शिकार करायचा. एकदा त्याचा निशाणा हुकला. आणि वाघानी बायको वर हल्ला केला.. तेव्हा शिकारी खाली उतरुन वाघाशी लढला आणि त्यानी वाघाला मारलं.. पण त्यात तो ही गेला.. पत्नीही गेली..
खेळ.. खेळ मांडुन ठेवलाय माणसानी सगळा..
इथेही ती वाघिण माणसांच्या खेळाला घाबरुन मागे फिरली.. आणि मग आली तशी निघुनही गेली..

..गोष्ट संपली.. माझे डोळे विस्फारलेले होते.. एवढ्या वेळात तिच्या डोळ्यातली जरब.. सावधपणा.. ते अगदी भेदरणं... काय काय पहायला मिळालं मंडळींना.. भाग्यवान.. पुढे सफारीत काय केलं..काय पाहिलं..हे प्रश्न अर्थातच गौण होते.. हे सगळं आपल्याला का नाही अनुभवता आलं ह्या बद्दल परत थोडा चडफडाट झाला..उद्याचं सफारीच तिकीट मिळणं दिवाळीमुळे अशक्य होतं.. चिडचिड झालीच.. पण आता काय उपयोग असं वाटत होतं तोच दादा आला..
"अजुनही एक चान्स आहे वाघ बघण्याचा...शक्यता कमी आहे.. पण तरीही.. दिसुही शकतो.."
माझ्या डोक्यात परत एकदा वाघाचं गुरुगुरणं बॅक्ग्राऊंड म्युझिक सारखं सुरु झालं..
"कुठे???" मी किंचाळले..
"इथुन भोरमदेव कडे जातानाच्या रस्त्यावर...आणि आपण तिथे जायचचं.. तुला वाघ दाखवायचाच.."
इतका वेळ सोडुन दिलेल्या आशा परत पल्लवीत झाल्या..शांत झालेली डोक्यातली चक्रं परत फिरु लागली.. आणि एकच सवाल परत घुमु लागला..
"दिसेल का?"......
तळटिप:- ह्या लेखातील सर्व फोटो माझी बहीण, दादा आणि वहिनी ह्यांनी काढलेले आहेत. माझ्या कडे असलेले फोटो मी इथे वापरले आहेत. जर अजुनही चांगले फोटो सापडले तर जरुर टाकेन.
No comments:
Post a Comment